تاریخچه تیشرتهای معروف: تیشرت صورت خندان

تیشرت ها مانند خیلی چیزهای دیگر از طریق آمریکا معروف شدند و در سراسر جهان پخش شدند. هر یک از تیشرتهای پرفروش داستانی پشت خود دارند. از سری مقالات بررسی تاریخچه تیشرتهای معروف، به بررسی تیشرت I ❤ New York و تیشرت لوگو رولینگ استون پرداخته بودیم. در این مقاله، یکی از سمبلیک ترین تیشرت ها در جهان را مورد بررسی قرار می‌دهیم، به داستان ریشه آن می‌پردازیم و اینکه چه شد که محبوب شد. در نهایت به جایگاه امروزه آنها می‌پردازیم و اینکه این تیشرت چه تاثیراتی در جهان داشته است.

صورت خندان از کجا آمد؟

صورت خنده یا صورت خندان در فرهنگ روزمره بسیار فراگیر است و به نظر میرسد که هیچگاه محبوبیت خود را از دست ندهد. البته واژه هیچگاه بسیار نسبی است و نمی‌توان برای آن با قطعیت صحبت کرد. مانند Meme های فیسبوک که زمانی بسیار محبوب شده بودند و به نظر نمی‌رسید که قرار است روزی عمر آنها به پایان برسد.

در اینجا سوالی که پیش می‌آید این است که: چه کسی آن را محبوب کرد؟

در ابتدا باید بگوییم که نمی‌توان یک شخص یا گروه را به عنوان شخصیت اصلی معرفی کرد. همانطور که جان اف کندی می‌گفت: “هر پیروزی هزار پدر دارد.” که می‌توان آن موضوع را در اینجا نیز مشاهده نمود.

البته این به این معنا نیست که با یک داستان جالب و پر پیچ و خم روبرو نیستیم. این داستان پر از فراز و فرود، جنگ، دزدی، حرص، حسادت، موسیقی و … می‌باشد.

آیا یک صورت خندان اورجینال وجود دارد؟

یک سمبل، گرافیک، طرح، آیکون و اموجی: صورت خندان تمام اینها هست. و این نمایانگر صورت کامل و ساده + خوشحالی که به طور غریزی با ذهن آدم می‌آید. همان ذهنیتی که بچه ها از کودکی با آن روبرو هستند.

اما چگونه این طرح در فرهنگ عمومی مقبولیت پیدا کرد؟ چه کسی برای اولین بار از طرح صورت خندان برای اهداف تجاری استفاده کرد؟ چه کسی از لحاظ حقوقی صاحب آن است و چه کسی از آن نفع می‌برد؟

بیشتر مردم به نظر می‌آید که داستان صورت خندان را نمی‌دانند. این موضوع به قدری ریشه گنگی دارد که اشتباهات زیادی در سطح اینترنت به آن نسبت داده شده است. حتی بعضی مبدا آن را فیلم فارست گامپ در سال 1994 می‌دانند.

خالق اصلی صورت خندان کیست؟

داستان ما از یک شهر کوچک در ایالت ماساچوست به نام وورچستر در سال 1963 آغاز می‌شود. جایی که در آن یک طراح گرافیک به نام هاروی بال که به عنوان طراح اصلی این صورتک شناخته می‌شود، زندگی میکرد. او بوسیله یک شرکت بیمه عمر دولتی استخدام شده بود تا یک کمپین ساده برای شرکت طراحی کند.

کارفرمای کمپین در شرکت خانمی به نام جوی یانگ بود که او را استخدام کرد تا یک پیکسل با طرح خنده ایجاد کند که به وسیله آن روحیه کارمندان بعد از سر و کله زدن با مشتری ها افزایش پیدا کند. زیرا به نظر می‌رسید که پیکسل ها قرار است همه چیز را بهتر کنند!

همانطور که در مقاله های دیگر این سری نیز مشاهد میکنید، مانند I love NY و زبان رولینگ استونز، او این کار را تنها با رقم 45$ انجام داد.

درست است که در حال حاضر این مبلغ بسیار ناچیز است اما در سال 1963 به ارزش پول الان چیزی حدود 370$ ارزش داشت. این کار در مجموع 10 دقیقه از او زمان گرفت تا انجام شود. که می‌شود 37$ در هر دقیقه به ارزش پول الان که رقم بدی نیست.

همانطور که او در یک مصاحبه اذعان داشت، در ابتدا او یک لبخند ساده کشید، سپس او فهمید که می‌تواند این طراجی برعکس شود و تبدیل به یک قیافه اخمو شود. از این رو او دو عدد نقطه هم به عنوان چشم اضافه کرد. در ادامه یک رنگ زرد ملایم هم به عنوان پس زمینه قرار داد و تمام. این همان چیزی است که به آن می‌گویند یک کار با بازدهی بالا!

“من یک دایره با یک لبخند به عنوان دهان درست کردم . از یک کاغذ زرد نیز استفاده کردم زیرا آفتاب شدید بود و مستقیم می‌تابید. شما می‌توانید این کار را با استفاده از یک شابلون انجام دهید و دو نقطه کوچک هم به عنوان چشم قرار دهید البته من این کار را با دست خالی انجام دادم و از انجام آن بسی لذت بردم” این جمله ای است که هاروی بال در راستای چگونگی ایجاد این طرح بیان کرده است.

صورت خندان اولیه دقیقا به چه شکل بود؟

اگرچه طرح های بسیاری از روی این طرح اولیه زده شده است، اما باید گفت که صورت خندان اولیه مشخصات منحصر به فردی داشت. این طرح اولیه در موزه تاریخ شهر وورچستر نگهداری می‌شود. یک دهان که با دست کشیده شده است و دو چشم که نسبتا به هم نزدیک هستند و متمایل به سمت بالای صورت هستند و نقطه سمت راست کمی بزرگتر از سمت چپی است.

ممکن است که فکر کنید که جزئیات طرح قابل چشم پوشی است و تفاوت خیلی زیادی با نسخه های دیگر ندارد. اما طراحان گرافیک به این جزئیات کوچک بسیار علاقه مند هستند. این جزئیات است که به عنوان فاکتورهای تعیین کننده برای اصالت یک کار تعریف می‌شود.

اولین صورت خندان برای چه کاری استفاده شد؟

شرکت بیمه دولتی اخیرا مجموعه ای از اطلاعات را انتشار داده است که منبع الهامات کمپین معروف خود را نشان داده است. جوی یانگ به هاروی گفته بود که این صورت خندان را روی پیکسل هایی به اندازه 8/7 اینچ چاپ کند که در راستای شعار شرکت که “کمپین دوستی” بود باشد.

همانطور که الان ما می‌دانیم، این کمپین بسیار موفق شد.

در ابتدا تنها 100 پیکسل تولید شد. جالب اینکه سفارش بعدی 10هزار تا پیکسل بود. بعد از آن بود که صورت خندان معروف روی پوسترها، بنرها، کارتهای تبلیغاتی و … مشاهده شد.

در طی سالهای بعد پیکسل با طرح خنده راه خود را به ایالت های دیگر و حتی اروپا باز کرد. این علامت که معروف شده بود شروع به گسترش کرد. این طرح هر کجا که می‌رفت با خود خوشبینی بیش از حدی را به همراه داشت.

در یک بی اقدامی که به نظر می‌آید یک غفلت تاسف بار از جانب دست اندرکاران می‌باشد، نه هاروی بال و نه شرکت بیمه زحمت ثبت این اثر را نکشیدند. اما بنا بر صحبتهای چارلی بال، فرزند هاروی، پدرش هیچگاه حسرت از دست رفتن این فرصت را نخورد.

” او شخصی نبود که پول برای او بسیار مهم باشد” این سخنی است که چارلی در یک مصاحبه بیان کرد. “اون عادت داشت بگه که من همین که میتونم هرچندوقت یکبار یک استیک بخورم کافیه”

البته گزارش هایی بیان می‌شود که نشان می‌دهد هاروی از این تصمیم پشیمان بود.

چه کسی جنون صورت خندان را شروع کرد؟

یک جهشی به سال 1969-1970 کنیم که در آن در شهر فیلادلفیا، دو برادر کارافرین به نامهای برنارد و موری اسپین مسئولیت شرکت هالمارک را بر عهده داشتند. آنها یک شرکت دو طبقه داشتند که به دنبال ایده های بازاریابی می‌گشتند که به افزایش فروش کمک کند.

آنها احتمالا در یک مقطعی به پیکسل های صورت خندان برخوردند و تصمیم گرفتند که آن را مال خود کنند.

بر اساس عکسها و مدارکی که موجود است، برادران اسپین این طرح را از جنبه های مختلفی بازآفرینی کردند. در نهایت آنها طرح را به یک شکل متقارن تر و استاندارتر درآوردند. بدین صورت، امضای هاروی بال که احساس کشیده شدن با دست را می‌داد، از بین رفت.

این دو برادر نسخه ادیت شده این طرح را کپی رایت کردند و جمله “روز شادی داشته باشید” را به عنوان شعار خود انتخاب کرند. این جمله بعدا با جمله “روز خوبی داشته باشید” جایگزین شد.

برنارد و موری شروع به قرار دادن این عکس روی بسته بندی ها و سایر محصولات کردند و به طور قابل ملاحظه ای فروش آنها افزایش یافت. آنها این موقعیت را قدر دانستند و شروع به تولید محصولات دیگر با این طرح کردند. سنجاق، ماگ، استیکر، ضربه گیر، جاسوییچی، ظروف آشپزخانه و البته تیشرت.

تمام این محصولات با نماد صورت خندان چاپ شد و فروش آنها به صورت دیوانه وار افزایش یافت.

بازاریابی برنارد و موری در عرض دو سال و در سال 1972 به اوج خود رسید. بنا بر منابع مختلف موجود، برادران اسپین چیزی در حدود 50 میلیون پیکسل فروختند. در کنار این اقلام دیگری هم فرختند که رقمی بالغ بر 1.5 میلیون دلار فروش عاید آنها کرد.

خنده واقعی هم اکنون ایجاد شد.

بیشتر این روندی که حاصل شد به خاطر وضع کشور از افزایش ناامیدی مردم در آن مقطع از زمان بود. اتفاقاتی از قبیل جنایت، فساد حکومت، تظاهرات ضد جنگ و فعالیت های حقوق بشری بود.

یک بار جان سوج از گاردین نوشته بود که:”محبوبیت آنی به علت وضعیت مردم در دهه 60 میلادی بود. جامعه بحران زده امریکایی که به یک نجات دهنده گرافیکی روی می‌آورد تا جنگ ویتنام و فروپاشی ریاست جمهوری را فراموش کند.”

این موضوع خیلی روشن نشد که آیا صورت خندان به ملت آمریکا کمک کرد که خوشبینی خود را در خلال جنگ ویتنام مجدد به دست بیاورند یا نه. اما این موضوع کاملا واضح بود که این تصویر مثبت در بین سربازان جنگی هم اثر خود را گذاشته بود، به طوری که بعضی از سربازان از این تصویر روی کلاههای خود استفاده می‌کردند.

حداقل این بود که دشمنان آنها قبل از این که آنها را بکشند، تصویر خندانی از آنها می‌دیدند.

اختراع کوچک هاروی بال تمام دنیا را پیموده بود. مشخصا این برادران اسپین بودند که برای اولین بار صورت خندان را به یک لوگوی شناخته شده در تمام دوران کردند. همچنین آنها این صورت خندان را به نمادی برای افرادی که مثبت نگری را می‌خواستند در روزهای تاریک گسترش دهند تبدیل کردند.

موری اسپین در یک مصاحبه گفته بود که”تنها خواسته ما کسب درآمد بود، اما هنگامی که این تصویر به عنوان نمادی از خوشحالی مورد قبول قرار گرفت، ما واقعا خوشحال بودیم.”

صورت خندان راه خود را به عنوان نماد صلح روی بسیاری از لباس های جین پیدا کرد. اما در عین حال، به عنوان نمادی از مصرف گرایی امریکایی نیز شناخته می‌شد. این تصویری بود که همه جا، از پلاستیک های خرید تا کالاهای لوکس در بازارهای پرزرق و برق مانند برگروف گودمن در خیابان پنجم منهتن نیز دیده می‌شد.

موری و برنارد به زودی به عنوان میلیونرهایی با نام برادرهای خندان شناخته می‌شدند.

در طی این زمان موری و برنارد هرگز این ادعا را نکردند که خودشان طراح این کار هستند. آنها این کار را منتسب به هاروی بال می‌دانستند.

از این رو است که برادران اسپین از فیلادلفیا را می‌توان مستحق عنوان کسی که جنون این طرح را در آمریکا به راه انداخت، نام برد. اما از نگاهی دیگر، آنها از اینکه یک قدم مهم را بر دارند، غافل شدند: ثبت معنوی طراحی

چه کسی صاحب امتیاز این طرح مهم است؟

در همان زمانها، یعنی در سال 1971، یک کارافرین و رورنامه نگار فرانسوی به نام فرانکلین لوفرانی توجهش به طرح صورت خندان جلب شد. لوفرانی دانشگاه را کنار گذاشته بود تا در سن 19 سالگی در اولین روزنامه کار کند.

مردم می‌گفتند که او یک روحیه کارافرینی داشته و فردی بود که که همواره به ایده های جدید دست پیدا می‌کرد. و خب او مطمئنا به پتانسیل بازاریابی صورتک زرد آگاه بود.

در آن زمان، او از آن هجم از اخبار منفی خسته شده بود و بنا به گفته او، او به این نماد برای شناساندن اخبار خوب و مثبت برای خوانندگان فکر می‌کرد.

و نکته قابل توجه اینجا بود که فرانکلین، جایگاهی برای هاروی بال برای این صورتک قائل نبود. او اصرار می‌کرد که این نماد خیلی ساده است که بخواهد اعتبار آن را به یک شخص خاص برای ابداع آن بدهد.

این نکته را هم نمی‌توان بی خیال شد که صورت خندان او شباهت بسیار زیادی به نمونه اولیه هاروی بال داشت.

لوفرانی یک کمپینی را ایجاد کرد که در آن اخبار خوب را مورد توجه قرار می‌داد. در سال 1972 او اولین بار صورت خندان را در روزنامه اش به نام France-Soir چاپ کرد. یک بار دیگر صورت خندان توجهش را در میان مردم به عنوان نماد شادی و خوشحالی جلب کرد. اما فرانکلین کاری کرد که افراد قبلی هرگز آن را انجام ندادند.

او این طرح را در بیش از 100 کشور به نام خودش ثبت تجاری کرد.

بعد از این، یک برند جدیدی به وجود آمد که در زبان انگلیسی Smiley نامیده می‌شد.

او شرکت اسمایلی را تاسیس کرد تا نیروی مثبت نگری را تقویت کند. در ادامه کار شرکت را با فروش تیشرت های با طرح صورت خندان شروع کرد. او همچنین فریزبی هایی با این طرح ایجاد کرد. فریزبی های خندان.

او ضربه نهایی را زد: ثبت تجاری

مفهوم ثبت تجاری، یا اجازه دادن به شرکت های دیگر که به ازای استفاده از لوگوی شما، درصدی از سود را به شما بدهند، در آن زمان یک مدل تجاری محبوب در اروپا نبود. او را شاید بتوان یکی از اولین کارافرینانی دانست که از این شیوه در اروپا استفاده کرد.

به نظر می‌رسید که محل تولد او فرانسه بود، اما قلبش آمریکایی.

بعد از اینکه شرکت اسمایلی را تاسیس کرد، صورت خندان معروف او در روزنامه فرانس سوا نمایان شد. سایر روزنامه های اروپایی نیز تکه ای از این مثبت اندیشی که او می‌فروخت را می‌خواستند. این کار مردم را به این یاد می‌انداخت که زمانی را برای خندیدن اختصاص دهند و از این که پولی بابت آن بپردازند مشتاق بودند.

لوفرانی مانند افراد قبل از خود می‌دانست که این یک معامله بزرگ است. او با حق نشر در دست خود امتیازی داشت که قبل از آن کسی به او دست نیافته بود.

در طی دهه 70 در فرانسه، جنبشی مانند جنبش هیپی ها در آمریکا در آنجا به راه افتاد. مردم جوان استاندارهای زندگی و فضایل اخلاقی در جامعه آن روز را پس می‌زدند و مفاهیمی مانند عشق آزاد و انقلاب فرهنگی را مورد توجه قرار می‌دادند.

در این برهه، لوفرانی یک حرکت رادیکال انجام داد. او 10 میلیون استیکر چاپ کرد و آنها را در فستیوال ها، کنسرتها و در خیابان به صورت رایگان پخش کرد. شادی کوچک که توسط یک تصویر منتقل می‌شد، فرهنگ عامه را در آن روزگار هدف قرار داد.

آیا خود لوفرانی نیز عضوی از این جنبش بود؟ این طور به نظر نمی‌رسید، یا حداقل هیچ وقت به طور رسمی بیان نکرد.

همانطور که پسر او نیکولاس اقرار کرده است:”شما می‌توانید بگویید که یک معنی سیاسی یا اجتماعی پشت کاری که او انجام داد بود، اما این یک حرکت تجاری بود. او می‌خواست که از این راه پول در بیاورد.”

و خب، اون واقعا پول درآورد.

برندهای مختلف می‌آمدند و به آقای لوفرانی پیشنهاد می‌دادند و او هم از پیشنهادها استقبال می‌کرد.

شرکت اسمایلی به یک امپراتور تجاری بزرگ تبدیل شد که 500 میلیارد دلار در سال درآمد داشت. او درآمد خود را از طریق فروش حق استفاده از نماد معروف خود به شرکت ها به دست می‌آورد.

آنها در وبسایتشان حتی نامی از هاروی بال نیاورده اند. تنها ذکر کرده اند که این طراحی در دهه 70 به وجود آمده است. قدرت بازاریابی آنها به خودشان اعتبار می‌دهد که از “قدر تبلیغات مثبت” استفاده کرده اند.

“ما بیشتر از یک نماد، برند و سبک زندگی هستیم. ما یک روح و فلسفه هستیم. اینکه یاد آور شویم که خنده تا چه حد می‌تواند مثبت باشد.” خب حالا پولاتون را بدید به ما.

حالا بیشتر به بررسی شرکت اسمایلی می‌پردازیم و اینکه از دهه 70 تا به امروز چه اتفاقاتی برای آنها افتاده است. برای الان بیاید برگردیم به زمان قدیم، حتی قبل از هاروی و داستان صورت خندان.

آیا ورژن های قدیمی تری از صورت خندان نیز وجود دارد؟

در جهان علمی، قاعده ای وجود دارد که “اختراع همزمان” یا “کشف چندگانه” نامیده می‌شود. این بدین معنی است که افراد مختلف به یک ایده خاص در یک دوره زمانی مشخص دست پیدا می‌کنند. این تئوری می‌تواند درباره هنر و طراحی نیز به کار گرفته شود.

از این رو اگر یک اختراع مشخص را از هر دوره زمانی انتخاب کنیم، احتمالا یک یا چند نفر در همان دوره روی این موضوع کار می‌کردند.

صورت خندان در Funny Company

اگرچه عموم مردم اختراع این موضوع را به هاروی بال در سال 1963 نسبت می‌دهند، اما این تصویر را نگاه کنید: صورت خندانی که همچنان در تلویزیون نیز موجود است.

در سال 1963 برنامه کودکی بود که Funny Company نامیده می‌شد. نه تنها شخصیت اصلی این کارتون، کلاهی داشت که روی آن صورت خندان وجود داشت، شخصیت های دیگر همان کلاه را در کارتون های دیگر به سر می‌کردند و این کلاه در تمام تبلیغات و لباس های فروشگاهی آنها نیز موجود بود.

این نکته را هم باید اضافه کرد که صورت خندانی که در لوگو استفاده می‌شد همراه با حرف O در انتها قرار می‌گرفت. به علاوه در انتهای هر اپیزود تنها صورت خندان همراه با عبارت “همیشه بخندید” ظاهر می‌شد. از کجا معلوم، شاید وقتی هاروی داشت این کارتون را به همراه بچه هایش تماشا می‌کرد، این ایده در ناخودآگاه او شکل گرفت. یا شاید هم شخصا به کارتون علاقه داشت.

حالا فکر می‌کنید که این اولین مورد است، حتی قبل ازتیشرتها؟ جواب نه است، تاحالا Good Guys به گوشتان خورده است؟

صورت خندان Good guys

اگر در زمان به اندازه یک سال به عقب برگردیم، ایستگاه رادیویی نیویورک WMCA یک کمپین بازاریابی برای تیم مخابراتی خود داشت. تیم آنها Good Guys یا پسران خوب نام داشت و آنها هزاران سوییشرت طلایی چاپ می‌کردند که روی آنها عبارت good guy یه چشم می‌خورد و همانطور که حدس می‌زنید همراه با یک صورت خندان. در سال 1962

اگرچه این تصویر بیشتر شبیه یک صورت که با دست کشیده شده است، می‌باشد و تا حدودی بیضی شکل است. اما نمی‌توان این موضوع را رد کرد که این همان صورت خندانی است که ما می‌شناسیم.

در آن زمان ایستگاه رادیویی به شنوندگان خود میگفت که اگر آنها به تلفنشان جواب دهند، یک سوییشرت جایزه می‌گیرند. این سوییشرت به رنگ طلایی بود و یک صورت خندان به رنگ مشکی روی آن چاپ شده بود. این لباسها در آن زمان بسیار محبوب شده بودند و در فرهنگ دهه 60 نیویورک طرفداران زیادی داشت.

خب با این حساب، کدام اولین بود؟ یا حداقل اینکه برای اولین بار چاپ شد و برای بازاریابی استفاده شد. خب الان بهتون میگیم.

فیلم لی لی

تقریبا یک دهه پیش و در سال 1953 شما می‌توانید این پوستر تبلیغاتی را برای یک فیلم مهم MGM به نام لی لی پیدا کنید. در اینحا ما نه تنها یک صورت خندانی که با دست کشیده شده است داریم، بلکه یک صورت گریان و یک صورت قلبی نیز داریم. آیا این هنرمند نیز مخترع ایموجی ها در 50 سال قبل هم هست؟

خیر، ایموجی ها به زمان قبل از آن برمی‌گردند که ما در مقاله ای جداگانه به آن می‌پردازیم.

این تنها نمونه ای از صورت خندانی بود که در میان محتوای تبلیغاتی پیدا کردیم، و اطلاعات بیشتری در دسترس نیست. از این رو ما مطمئن نیستیم که تا چه اندازه این تصویر در آن زمان محبوب شده بود. خب ممکن است فکر کنید که به انتهای مقاله رسیده ایم، اما دست نگه دارید.

کوزه با طرح خندان

حال به چند صد سال قبل به ترکیه باستان برمی‌گردیم، هنگامی که آنها از این ظروف سفالی آب می‌نوشیدند. در سال 2017 باستان شناسان به این کوزه قدیمی سرامیکی برخورد کردند. هنگامی‌ که آنها تکه های آن را به هم چسباندند به یک صورت با دو نقطه به عنوان چشم و یک منحی به عنوان دهان برخوردند. صورت خندان در 1700 سال پیش از میلاد مسیح!

نیکول مارکتی، که سرپرست باستان شناسان بود، این را “قدیمی ترین خنده در جهان” نام گذاری کرد. این اثر اکنون در موزه باستان شناسی گازیانتپ نگهداری می‌شود.

آلفرد ای. اسمایلی

دوباره برگردیم به زمانی که درباره اش صحبت کرده بودیم، در اپریل سال 1972، انتشارات stire در مجله MAD از اولین نسخه صورت خندان بر روی جلدش رونمایی کرد.

می‌توان گفت که نماد لبخند و محبوبیت آن حاصل وحشت دوره جنگ ویتنام و خشونت رو به افزایش تظاهرات در آمریکا بود. هر دوی این موارد باعث شد که این صورت خندان روز به روز بین مردم بیشتر محبوب شود.

زمان برای تصاحب صورت خندان و استفاده از آن در رسانه های گوناگون فرا رسیده بود.

جمع بندی

شما نمی‌توانید از محبوبیت صورت خندان کم کنید. یک صورت ساده با دو چشم و یک دهان. در این تصویر به چارت زمانی پیدایش صورت خندان که در این مقاله به آن اشاره کرده ایم می‌پردازیم.

حال که شما تاریخچه صورت خندان را روی تیشرت ها بررسی کردید، در صورتی که تمایل داشته باشید این تیشرت را خریداری نمایید، می توانید از این لینک اقدام نمایید. اگر هم بخواهید وؤزن دلخواهی از صورت خندارن را روی تیشرت چاپ کنید، می توانید به صفحه طراحی بروید و طرح دلخواه خود را روی هر رنگ تیشرتی طراحی کنید یا حتی روی ماگ چاپ کنید.